Eind 2017 werd een grote zoekactie georganiseerd; de 25-jarige Anne Faber was vermist. Het halve land was in rep en roep en hielp mee met zoeken. Later zou blijken dat zij verkracht en vermoord was. Op maandag 11 juni begon de inhoudelijke zaak tegen Michael P. - de jongeman die inmiddels bekend heeft hiervoor verantwoordelijk te zijn. Ik was erbij en tekende in opdracht van het AD. Ook was het de eerste keer dat ik een nieuw type rechtbanktekening naar buiten kon brengen; in 360 graden. Maar een gemakkelijke zitting was het niet; mijn heftigste tot nu toe. De zaak Michael P.Veel mensen vroegen mij na de zitting hoe het (voor mij) was. Als visueel ingesteld persoon helpt het zeker niet altijd als je veel voor je kunt zien. Er zijn die maandag een heleboel details over de verkrachting en de dood besproken, die niet gedeeld zijn in de media, maar die ik wel uit mond van de rechter of Michael P. heb gehoord. Dat allemaal terwijl Michael zelf redelijk stil bleef zitten en steeds met eenzelfde intonatie sprak. In zekere zin wen je er wel een beetje aan dat er gruwelijke dingen voorbij komen als je veel in de rechtbank bent, maar het blijft aan de andere kant ook steeds een check van je eigen empathie en professionaliteit. Ergens lijkt het me best fijn om net als rechtbanktekenaar Aloys Oosterwijk een beetje slechthorend te zijn en op zo'n momenten mijn gehoorapparaatje uit te kunnen zetten. Sowieso deed de vermissing van Anne me wel aardig wat. Ik was nauwelijks ouder dan zij destijds en een jongedame zou gewoon in haar eentje moeten kunnen fietsen, zonder dat haar iets overkomt. De familie en vrienden moeten bijna twee weken lang in onzekerheid hebben gezeten, om vervolgens het ergste nieuws te krijgen wat je kunt verwachten. Om mij voor te bereiden op de inhoudelijke behandeling, en alvast het een en ander te kunnen schetsen, ben ik naar een eerdere (pro forma-)zitting geweest. Die was net als afgelopen week in de rechtbank van Utrecht. Dan gaat het nog meer over alle procedures en onderzoeken die vooraf gaan aan het bespreken van feiten, persoonlijke omstandigheden, verklaringen en dergelijke. Bij deze zittingen was de verdachte (nog) niet aanwezig - al had hij dat wel gemogen, maar hij deed afstand van dat recht. De tekening hierboven is van zo'n pro forma-zitting. De man die helemaal vooraan zit, is een oom van Anne Faber. Hij heeft het op zich genomen om (samen met advocate Ruth Jager) namens de familie te spreken. Tijdens de inhoudelijke behandeling, waar Michael P. wel bij was, zat hij slechts twee stoelen verder. Best dichtbij, als je het mij vraagt. De meneer achterin (met de baard, Sébas Diekstra) vertegenwoordigt de vriend van Anne. Moet je je voorstellen dat je in een fijne relatie zit, en dat de liefde van je leven je op een vreselijke manier ontnomen wordt. Ik weet niet of ik dat wel aan zou kunnen. Tijdens de zitting kon ik tekenen op een tafeltje (heel netjes verzorgd door de rechtbank); ik had een A3-blok bij me en een mechanisch potlood. We waren er met in totaal vijf tekenaars (Petra Urban, Aloys Oosterwijk, Felix Guérain, Adrien Stanziani, en ik) - drie aan de ene kant van de zaal, twee aan de andere. Ik had bijvoorbeeld zicht op het bord met de plattegrond dat in de zaal stond. Hierop kon iedereen zien waar de belangrijkste feiten hadden plaatsgevonden. Deze kregen de aanwezigen ook als een A4-hand-out. Tijdens de zitting maakte ik allereerst een snelle schets met potlood en stift van Michael P., die het AD gelijk online kon plaatsen voor de liveblog. Naderhand werkte ik de compositie uit in Photoshop, waar ik alle losse onderdelen kon bewerken. Voor de krantversie wilde ik in ieder geval de verdachte en zijn twee advocaten, Niels Dorrestein en Sander de Korte, tekenen, met de parketpolitie die achter hem zat, en het bord. Omdat ik naderhand nog een andere versie zou maken, heb ik vanwege de deadline wat minder tijd aan de versie voor in de krant kunnen besteden dan ik wilde, maar ik ben erg tevreden met de gelijkenis van de diverse personen. Onderstaande rechtbanktekening verscheen 12 juni in het Algemeen Dagblad en aanverwante titels van De Persgroep, zoals de Gelderlander, Tubantia, Provinciale Zeeuwse Courant (PZC), en de dag erna in ieder geval in de Limburger. Verder maakte De Persgroep voornamelijk gebruik van de tekening van Aloys Oosterwijk, die werkt voor het ANP. Dit is een persbureau waar de meeste kranten mee samenwerken, maar waar bijvoorbeeld ook de NOS een beroep op doet. Er waren ook wel camera's aanwezig, maar die stonden alleen op de rechters en de Officier van Justitie (OvJ) gericht. Rechtbanktekenen in 360 gradenSinds een tijd experimenteer ik met een digitale techniek waarbij je rond kan kijken in de zaal. 360 graden-beelden bestaan al langer, maar ik wilde het graag als eerste inzetten voor rechtbanktekeningen. Dit past immers bij de aard van het verslaggeven; in een tekening zie je vaak maar een klein deel, maar de plek die een rechtbanktekenaar vaak inneemt is er een met een privilege. Zeker bij een mediazaak zoals deze past niet iedereen met interesse in de zaal. Als tekenaar heb je meestal eentje met een goed uitzicht, dichtbij de verdediging en de rechters. Op een interactieve manier heb je zo als kijker een (letterlijk) breder beeld. Een tijd terug heb ik diverse testjes gedaan waaronder die hieronder. Het beeld is wat verbogen maar je kan hem hier in 360 graden bekijken. Het nadeel is wel dat dit ontzettend arbeidsintensief is en dus veel tijd vergt om netjes uit te werken. Daarbij kwam die pro forma-zitting ook erg handig uit; zo kon ik de ruimte al van tevoren schetsen en als achtergrond opbouwen. Hoefde ik niet die maandag nog uit te zoeken hoe ik er een 3D-versie van kon maken. Ook leek het me passend om mijzelf erin te tekenen en de naamsvermelding/datum op een blad in mijn hand te verwerken. Zo zag mijn werkbestand er in Photoshop ongeveer uit, toen ik maandagavond de 360 graden-versie aan het uitwerken was. Diverse schetsjes plaatste ik op hun plek. Daarna tekende ik alles met eenzelfde lijnvoering nog eens. Ook voegde ik er tekst aan toe. Zo konden mensen niet alleen rond-, maar ook omhoog kijken en meer informatie lezen, over wie wie was en waar zat. Door middel van een plug-in kan ik dit vervolgens aan elkaar laten 'stitchen'. Als je goed kijkt kun je zo zien hoe dicht de oom van Anne bij Michael P. zat (iets wat niet gelijk uit tekstuele verslagen blijkt), en hoe klein de zaal eigenlijk is. Het voelde allemaal vrij benauwd. Zeker nu ik recent met de persbijeenkomst in het gloednieuwe Bredase gerechtsgebouw ben geweest, waar een paar gigantische zalen zijn (met een halve bioscoop zaal aan publiek welkom achter kogelvrij glas). Het GIFje hierboven geeft een impressie van hoe een 360 graden-versie werkt, maar als je mijn tekening van deze zaak wilt bekijken, klik dan hier. Het was flink aanpoten om iets binnen afzienbare tijd te maken in 360 graden wat een goede indruk kan geven, en ik zie duidelijk nog verbeterpunten, maar ik ben an sich tevreden voor zo'n eerste keer. Ook wil ik nog wat meer opties verkennen over hoe zoiets te delen, omdat het embedden nog niet zo fatsoenlijk gaat als ik zou willen. Wanneer ik hierin wat verder ben, zal dit zeker interessant zijn voor media die een uitgebreidere inkijk in een proces willen kunnen geven. Ik heb ook al veel fijne reacties gehad op deze versie, dat het echt wat toevoegt. De komende tijd zal ik nog wat meer experimenteren hiermee en jullie op de hoogte houden van het proces en de resultaten! Misschien vind je dit ook interessant:
0 Opmerkingen
Laat een antwoord achter. |