Volgend jaar vieren we 75 jaar Bevrijding. Een belangrijke viering van een historische gebeurtenis. Hoogstwaarschijnlijk voor het laatst met nog levende mensen die dat hebben meegemaakt. Hiervoor ben ik momenteel bezig met het ontwerpen van een memospel. Nu 2019 van start is gegaan en er van alles in de pijplijnen zit, leek dit me een goed moment om jullie mee te nemen in het proces. Wat is het uitgangspunt, hoe komt het eruit te zien en hoeveel moet er nog gebeuren?
Lekker vrolijk thema weer, zeg
Net als de speelkaartenset over Vrouwen in de politieke geschiedenis van Nederland begon dit project als idee voor Inktober. Dat is een jaarlijkse creatieve uitdaging, waarvoor allerlei tekenaars over de hele wereld in de maand oktober dagelijks een tekening maken met inkt. Ik doe steeds graag mee en probeer, uit maatschappelijke interesse, het te koppelen aan een actueel thema. Nu ging ik onderzoeken wat er allemaal aan zat te komen in 2019 en 2020. Zo liepen er al veel voorbereidingen voor de nationale en regionale vieringen op dit onderwerp.
Natuurlijk heb ik met mijn 27 jaar de vreselijke dingen uit de oorlog (gelukkig) niet zelf meegemaakt. De enige oma die ik had die nog leefde wel, maar vertelde er nooit echt veel over. Terwijl we veel lessen uit die periode kunnen trekken, voornamelijk over wat we nooit meer zouden moeten willen. En wat past er beter qua vorm bij herinneren dan een memoryspel? Je probeert te onthouden wat waar ligt en koppelt afbeeldingen aan elkaar. Op een speelse manier wil ik zo de kracht van beeld inzetten om interessante feiten en personen een plekje in iemands geheugen te geven, zonder dat diegene de oorlog zelf hoeft te hebben meegemaakt. 
Vorm en experiment
Tijdens Inktober maakte ik dus elke dag een lijntekening met inkt, als basis voor de prenten. Tussendoor sprak ik ook met veel mensen, zowel jong als oud, over hun herinneringen aan de oorlog en bevrijding, om zo een breed scala aan beelden te kunnen inplannen. Daarnaast las ik mij in diverse bronnen in en langzamerhand ontstond een verzameling. Om nu te zeggen dat alles al af is, dat zou een leugen zijn. Ongeveer tweederde is inmiddels voorzien van kleur, maar ik sta zeker nog open voor gesprekken om bepaalde keuzes aan te scherpen, en ik ben hier en daar een aantal prenten opnieuw aan het tekenen.
Voor het experiment neem ik ruim de tijd. Wat past er goed bij? Hoe valt een bepaalde afbeelding, is die leesbaar genoeg? Soms is het best lastig iets te tekenen over een bepaald aspect van de oorlog zonder al te letterlijk te worden. Maar het letterlijke is vaak te gruwelijk, dus dan zet ik liever een metafoor in. Welke kleuren passen? Aan de ene kant wil ik de grauwheid van de oorlog niet verfraaien, aan de andere kant is het bij memory belangrijk dat de prenten genoeg van elkaar verschillen. Een belangrijke keuze die ik hierin gemaakt heb, is die om de partners van elke prent in sepia te drukken. Je koppelt sets aan elkaar, en sepia (zwart-wit vond ik weer te grauw) herinnert ons aan foto's van vroeger, dat zo'n oorlog geschiedenis is en dat ook zou moeten blijven.
Om wat verdieping te kunnen bieden, wil ik per set ook informatie opnemen in een boekje dat kort vertelt waar het over gaat. Dus bijvoorbeeld de naam van die specifieke verzetsheld, en waarom de nazi's vonden dat die dood moest, of hoe de schietpartij op de Dam, na de Bevrijding, kon gebeuren. Van babyboomers, tot koningin Wilhelmina, van Operation Market Garden tot Ben Ali Libi, goochelaar. Zo gaat het wat verder dan alleen de afbeeldingen en zit er ook een educatieve kant aan. Voor mijzelf was dit ook zeker verhelderend; ik heb veel interessante dingen mogen lezen die ik eerder nog niet wist. Ik hoop dat veel mensen er nieuwe kennis uit kunnen halen en die, dankzij de interactie met mijn werk, kunnen onthouden.
Wat je bij zoiets ook in de gaten moet houden is hoe het fysiek vorm gaat krijgen. Wil ik ook een patroon op de achterkant van de prenten, en wat voor iets dan? Hoe groot worden de prenten, en hoe dik, van welk materiaal? Doosje? Een witte rand eromheen, voor dat spelgevoel, of toch niet (zie mijn snelle printjes hierboven)? Belangrijk punt: wat is duurzaam? Ik heb hierover met een drukker in Rotterdam mee kunnen brainstormen en denk dat dat wel goed gaat komen. Ook een overwegingspunt: hoeveel sets? Momenteel twijfel ik tussen bijvoorbeeld 37 sets (dan heb je 74+1 kaart, 75), of 45 sets (verwijzend naar 1945). Misschien ook een kwarterspel ervan, dan 11*4 bijvoorbeeld. Wat voor (werk)titel? Zoveel kleine keuzes die veel verschil kunnen uitmaken voor de uiteindelijke vorm. Zo probeer ik mijn eigen font te maken en had ik voor een presentatie heel snel onderstaande lelijke mock-ups gemaakt.
(deze achterkant wordt het dus niet) 
Financiering en samenwerking
Bij de speelkaarten heb ik zelf het risico genomen; zelf een eerste oplage besteld bij de drukker en vervolgens ben ik gaan kijken naar wie er interesse in heeft. Toen ik net aan dit nieuwe project begonnen was, had ik nog niet echt een idee hoe ik het daadwerkelijk zou kunnen laten drukken. Toevallig zag ik een oproep van de Provincie Limburg dat zij open stonden voor projecten om de provinciale viering van de bevrijding vorm te kunnen geven. Daar was ook subsidie voor beschikbaar. Voor de mensen die dit nog niet wisten: ik ben geboren en opgegroeid in Limburg, inclusief vlaai en carnaval. Het leek me best interessant om te kijken of dit mogelijk een ingang was, en ik heb beide bijeenkomsten die in dit kader werden georganiseerd bijgewoond. Hoe meer ik er echter over ging nadenken, bedacht ik me hoe een subsidietraject als deze eigenlijk niet past bij een project als het mijne. Het zou dan moeten worden toegespitst op Limburg terwijl ik juist nationaal, landsbreed interessante feiten aan het verzamelen was. De feedback van de overige aanwezigen op mijn plan was wel zeker welkom.
Iets wat ik ook nog nooit gedaan heb, is een crowdfunding opzetten. Wel is dit een goed middel om in te zetten bij culturele projecten, zodat je van tevoren de gelden kan verzamelen voor de productie, en dan weet je gelijk hoe groot het draagvlak is. Momenteel ben ik me aan het oriënteren om dit spel te crowdfunden via Voordekunst, het grootste platform in Nederland voor projecten in de culturele sector. Daarbij hoort ook een plan opzetten, en berekenen wat goede prijzen kunnen zijn. Zo is er ruimte voor bepaalde tegenprestaties (afhankelijk van welk bedrag men doneert) en ik moet nog berekenen wat haalbaar is, en wat leuke extras naast het spel zelf kunnen zijn. Bijvoorbeeld een digitale afbeelding (misschien kan ik mensen blij maken met het lettertype?) en bedankje bij een kleine gift, en bij een groter bedrag misschien zelf een mooie grote print of een tekening op maat. Of misschien juist een soort launch of fysiek evenement waarbij mensen meer over het project kunnen bekijken (expo met de originele tekeningen?) en het spel kunnen spelen. Reageer gerust hieronder als je een heel leuk idee voor een tegenprestatie hebt!
Misschien zou via Voordekunst aangehaakt kunnen worden bij stichtingen als het Prins Bernhard Cultuurfonds, of het Vfonds. Het zou ontzettend mooi zijn als het project aansluiting vindt bij diverse musea die over de oorlog en de bevrijding gaan (ben nu een lijstje aan het opstellen van mogelijke partners), zodat het spel in de museumwinkel verkocht zou kunnen worden.
Hoe nu verder?
Hierboven heb ik gaandeweg al een paar dingen aangestipt die nog moeten gebeuren. Sowieso moeten alle afbeeldingen die nog geen kleur hebben, dat nog krijgen. Een aantal wil ik nog verbeteren. Dan komt er een stukje redactie bij kijken: welke prenten halen de selectie wel, en welke niet? Hoe kan ik een gebalanceerd beeld geven van de oorlog en bevrijding? Hiervoor zou ik graag met iemand om de tafel gaan zitten die van die historische periode kaas heeft gegeten (ben jij dat, mail me dan!). Eind januari spreek ik ook de mensen van Voordekunst om het plan verder aan te scherpen.
De doos en de rest van de vormgeving wordt nog uitgewerkt. Zodra dat rond is kan ik een dummy laten maken (een testexemplaar) als voorbeeld voor de crowdfunding. Zodat mensen die eventueel interesse hebben kunnen zien wat ze ongeveer kunnen verwachten. Sowieso probeer ik voor de crowdfunding zelf zo helder mogelijk te communiceren over hoe en wat, en ben ik bezig met nadenken over wat er in de wervende video zou kunnen. Zo film ik mijzelf geregeld als ik aan het tekenen ben; wie weet komt dat materiaal van pas. Binnenkort kan ik aan de slag met de cijfers, hoeveel alles zou gaan kosten, wat tegenprestaties kunnen inhouden, en wat er eventueel aan stretch goals (stel, er wordt meer binnengehaald dan het streefdoel) mogelijk is. Dan kan ik ook wellicht specifiekere data noemen. Voorlopig richt ik me op mei-juni voor de crowdfunding en voor 12 september zou ik de spellen bij de mensen thuis willen kunnen leveren. Immers: hoe mooi passend zou het zijn om de kick-off te hebben op 4 mei, om misschien aan te kunnen haken eind juni bij Veteranendag? En op 12 september begint de viering in Limburg met het eerste bevrijde dorpje. Hoe fijn zou het ook zijn als daadwerkelijk jong met oud samen gaat spelen en verhalen uitwisselt?
Je ziet: een afgerond project is het nog niet. Maar het is op gang. Mocht je het van dag tot dag willen volgen: dat doe ik vooral via de Story van mijn instagrampagina, en sporadisch deel ik wat op Facebook en Twitter. Mocht de crowdfunding er daadwerkelijk komen ga ik dat natuurlijk ook heel duidelijk aankondigen. En mocht je tegen die tijd willen helpen, stuur mijn berichten (of bijvoorbeeld deze blog al) dan door naar iemand die wellicht geïnteresseerd zou kunnen zijn. Alle hulp is welkom!
Zie deze pagina voor een update.
Misschien vind je dit ook interessant:
0 Opmerkingen
Laat een antwoord achter. |
Onderwerpen
|
